Cornell Kas‑İskelet Sistemi Rahatsızlığı Taraması (CMDQ): Kapsamlı Ergonomi Risk Analizi Aracı

CMDQ Anketi, diğer adıyla Cornell Musculoskeletal Discomfort Questionnaire, çalışanların bedenindeki 20 anatomik bölgeye dair sıklık, rahatsızlık şiddeti ve işle etkileşim açısından sistematik veri toplamaya yarayan uluslararası geçerliliğe sahip bir ergonomik değerlendirme aracıdır. Bu anket, iş sağlığı ve güvenliği, endüstriyel ergonomi ve çalışan memnuniyeti gibi alanlarda preventif-dönüştürücü sonuçlara ulaşmak için ideal bir başlangıç noktasıdır.

🎯 Neden CMDQ? Ana Faydalar & Kullanım Avantajları

• Kapsamlı Kas‑İskelet Taraması: Boyun, omuzlar, sırt, bel, kalça, diz, ayak gibi 20 vücut bölgesini değerlendirerek, sektör bağımsız, kapsayıcı veri sunar.

• Kolay Uygulanabilirlik ve Çalışan Dostu: İki sayfalık beden haritası ve sade sorulardan oluştuğu için, çalışanlar tarafından rahatlıkla doldurulur ve yaklaşık 10 dk’da tamamlanabilir.

• Bilimsel Geçerlilik & Kültürel Adaptasyon: Türkçe versiyonu (T-CMDQ), test‑tekrar test güvenilirliği yüksek (Kappa 0.56–0.97), geçerlilik r = 0.62–0.92 arasında olan ilişkinin değerli örneğidir.

• Somut Ergonomik Veri Seti: Frekans × Şiddet × İş Etkileşim katsayılarıyla (örn: günlük sık rahatsızlık × çok rahatsız × büyük ölçüde iş etkisi = 10 × 3 × 3 = 90) yüksek risk müşterileri ya da pozisyonları tespit etme imkânı sağlar.

• MSD Riski Azaltımı için Önleyici Planlama Aracı: Sonuçlar bireysel veya grup düzeyinde yorumlanarak ergonomi eğitimi, postür iyileştirmesi, EPI/Uygun ekipman*, veya iş rotasyonu gibi düzenlemelere kaynak oluşturur.

---

🛠 Anket Yapısı & Değerlendirme Süreci

1. Anketin Dağıtımı Çalışanlara gözlenebilir postür ve döngüsel hareket içeren görevlerde 7 günlük döneme ait rahatsızlıklarını bildiren form dağıtılır (ofis, üretim, montaj vb.).

2. Açık Skaler Akış (3 Ölçekli)

   • Frekans: Hiç / 1‑2 kez / 3‑4 kez / Günlük / Gün içi birkaç kez

   • Şiddet: Az rahatsız edici / Orta / Çok rahatsız edici

   • İşle Etkileşim: Hiç etkilemedi / Az etkiledi / Belirgin şekilde etkiledi

3. Puanlama Yöntemi Her bir bölge için (Sağ/Kızboyut) ölçülen değerler:
   Frekans × Şiddet × İş Etkileşim.
   Toplamda risk düzeyi 0 (tehlikesiz) ile 90 (çok yüksek rahatsızlık) arasında değişir.

4. Veri Analizi ve Önceliklendirme Yüksek puanlı bölgeler (ör. boyun ve bel ≥ 20) “öncelikli müdahale” listesine alınır. Gruplar arasında karşılaştırma yapılabilir (departman, vardiya, pozisyon gibi).

5. Ergonomi Geri Bildirimi ve Eğitim Çalışanlara bireysel raporlar dağıtılarak bilgilendirme yapılır; yöneticilere grup risk haritası sunulur; postür bilinci, mola programları önerilir.

🧑‍💼 Hangi Roller Kullanmalı?

• İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları: Kurumsal MSD yönetimi için pratik ölçüm cihazı sağlar.

• Endüstriyel Yaşam Bilimcileri ve Ergonomistler: İş analizi raporlarının bilimsel dayanağını güçlendirir.

• Kamu, özel sektör yöneticileri ve sendika temsilcileri: Çalışan memnuniyeti ve katılımı artırarak saha verisi toplamakta kullanabilir.

✅ Uygulama Süresi ve Gereksinimler

Frekans, şiddet, iş etkileşimi her vücut bölgesi için doğru doldurulduğunda ankette veri bütünlüğü sağlanmış olur. “Hiç rahatsızlık yok” diyen çalışanlarda diğer iki alan boş bırakılmalıdır.

🧠 Blog veya Haber Çene Başlık Önerileri

• CMDQ vs Nordic Anketi: Hangisi Hangi Sektör İçin Uygun?

• CMDQ Uygulaması Sonrası Ergonomi Müdahale Önerileri

• T-CMDQ (Türkçe CMDQ) Güvenilirlik Verisi ve Kullanımı

Bu içerikler, hem çalışanlara hem de sektör bazlı okuyuculara fayda sağlayarak organik trafiği ve yalnızca site içinde değil dış paylaşımlarda kullanılırken bile alaka düzeyini artırır.

🔚 Sonuç

CMDQ Anketi, hem bireysel hem kurumsal ergonomi risk analizi için bilimsel geçerliliği olan, Türkçe ve yerel düzeyde adaptasyonu kanıtlanmış bir araçtır. Ölçülebilir, yorumlanabilir ve çözüme dönüştürülebilir veriler üretir.

👉 İlk CMDQ uygulamanız sonrasında en yüksek rahatsızlık skoru olan bölgeleri belirleyebilir, kısa aralıklı eğitim programları, postür ikaz sistemleri ve iş alanı dönüşümleriyle MSD ihtiyaçlarını gerçek veriyle şekillendirebilirsiniz.

•