OWAS — Ovako Working Posture Analyzing System (Ergonomi Risk Analizi)

Finnish Ovako çelik tesisinde 1970’lerde geliştirilen OWAS, çalışma duruşlarını kodlama yoluyla analiz eden ve basit eylem-kategori bazlı risk seviyeleri sunan etkili bir ergonomi aracı olarak öne çıkar. Minimal eğitimle saha personelinin bile güvenle uygulayabileceği şekilde tasarlanmıştır.

Neden OWAS?

• Kolay öğrenilir, uygulanır: Çalışma yerinde saha personeli veya mühendis, kısa eğitimle OWAS kod noktalarını kullanabilir.
  

• Geniş kullanım yelpazesi: Çelik sektörüyle başlayan uygulama alanı (Ovako Oy) zamanla sağlık, lojistik, mobilya, inşaat gibi en az 12 sektöre yayılmıştır.
  

• Minimal maliyet: Sadece gözlem anlık görüntüsüyle yapılan değerlendirmeye dayanır; yazılım gerekmez.
  

OWAS Metodu Nasıl İşler?

Kodlama Sistemi & Kombinasyonlar

• Postür Kategorileri: Sırt (4 tip), kollar (3 tip), bacaklar (7 tip) + yük ağırlığı (3 kategoride: <10 kg, 10–20 kg, >20 kg). Toplam 252 kombinasyon elde edilir.
  

• Kodlama Yapısı: 4 haneli OWAS koduyla kayıt tutularak otomatik risk skoru hesaplanır.

Eylem-Kategori (Action Category) Sistemi

• AC1: Yeşil → Duruş uygun, müdahale gerekmez

• AC2: Amber → Gelecekte düzeltme planı oluşturun

• AC3: Kırmızı → Yakında düzeltme uygulanmalı

• AC4: Kusursuz kırmızı → Hemen müdahale edilmeli
  

OWAS Uygulama Aşamaları

1. Görev Seçimi: Zirve yük taşıma, montaj hatları veya bakım pozisyonları belirlenmelidir.

2. Saha Gözlemi: Her 30–60 saniyede bir “snapshot” alınarak postür kaydı yapılır.
   

3. Kod & Skor Atama: Kodlanan duruş bir AC seviyesine dönüşür.

4. Veri Analizi: En yüksek AC değerlerine sahip pozisyonlar saptanır.

5. Eylem Planı & Takip: Rezervasyon (mola), pozisyon değişimi, ekipman adaptasyonu gibi çözüm yollarıyla izlenir.

Uygulama Alanları & Sektör Örnekleri

OWAS, aşağıdaki iş tiplerinde bilimsel çerçeveyle uygulanmakta ve saha verilerinden grafik destekli rapor üretmektedir:

• 🔹 Otomotiv montaj hatları

• 🔹 İnşaat & bakım-onarım

• 🔹 Depo ve dağıtım merkezleri

• 🔹 Sağlık personelinin fiili saha iş süreçleri

• 🔹 Mobilya montajı & paketleme
  

Kimlere Hitap Eder?

• İş Sağlığı Güvenliği uzmanları ve OSGB süreç yöneticileri

• Endüstride ergonomi danışmanları

• Vardiya planlayıcıları ve saha liderleri

• Çalışan temsilcileri ve sendika ergonomi koordinatörleri

OWAS, temel eğitim şartıyla, saha operatörü tarafından da yürütülebilir hale getirilecek şekilde uygulanır.

Ergonomi Açısından Sağladığı Katkılar

• Standartlaştırılabilir & Karşılaştırılabilir analiz imkânı (aynı yöntemi farklı zamanlarda tekrar uygulayabilirsiniz)

• Minimum eğitimle saha datayı kodlayabilme imkânı

• Artan personel satın alınma potansiyeli ile iş sağlığı verilerinin arttırılması

• Yüksek inter‑rater güvenirlik sonucu: %90+ veri tutarlılığı elde edilebilir
  

🧭 Çağrı: Risk Görünürlüğü Artırın – OWAS ile Çalışma Duruşlarını Analiz Edin

OWAS, saha ergonomilerinde sağlık temelli eylem kategorisi sağlayan, basit ama güçlü bir yöntemdir. İş yerinizde duruş kaynaklı kas‑iskelet rahatsızlık risklerini nesnel ölçüm ve izlenebilir veri ile azaltmak istiyorsanız, OWAS analiz formuyla başlamanız yeterlidir.