Hızlı Maruziyet Değerlendirme (QEC) Ergonomi Eğitimi ve Risk Analizi

. Giriş: QEC Nedir ve Niçin Önemlidir?

Quick Exposure Check (QEC), Türkiye’de Hızlı Maruziyet Değerlendirme (HMD) olarak da bilinen on‑tip gözlem‑anket tabanlı bir ergonomi risk analiz metodudur. Temel amacı, bir görevin boyun, sırt, omuz‑kol ve bilek/el bölgelerinde çalışanların kas‑iskelet sistemine etkisini hızlı şekilde değerlendirmektir.

Washington Eyalet Çalışma ve Sanayi Bakanlığı; Robens Sağlık Ergonomisi Merkezi tarafından geliştirilmiştir.

QEC, duruş, sıklık, efor ve vardiya uzunluğu hakkındaki gözlemci değerlendirmesi ve çalışan yanıtlarının bir kombinasyonunu kullanarak tüm vücut ve belirli bir bölge (sırt, omuz/kol, bilek/el, boyun) risk değerlendirme puanlarını oluşturur. Araç kullanma, titreşim, çalışma temposu ve stres gibi diğer faktörlere maruz kalma durumunu da dikkate alır.

Bu yöntem, hem gözlemci (ergonomist/ OSGB uzmanı) hem çalışan katılımıyla yürütülür; çoğu görev yaklaşık 10 dakikada analiz edilebilir.

QEC, basitlik ve güvenilirlikten ödün vermeden; fiziksel (duruş, kaldırma, dönme), tekrarlı hareket, güçlü kuvvet, titreşim, çalışma temposu ve stres gibi risk faktörlerini sistematik biçimde değerlendirir.

Neden Bu Eğitime Katılmalısınız?

🏆 Faydaları & Avantajlar

• Hızlı Uygulama: Bir görevin maruziyet analizini 5‑10 dakikada tamamlayabilirsiniz.

• Yüksek Güvenilirlik: Gözlemci ve çalışan görüşüyle yapılan değerlendirmelerde intra‑ ve inter‑derece %65‑%88 oranında uzlaşma sağlanmıştır.

• Somut Sonuç: Görev bazlı “maruziyet puanları” sayesinde hem bireysel hem departman bazlı risk haritaları çıkarılır.

• ISO ve İSG’ye Uyum: İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki zorunlu ergonomi risk değerlendirme süreçlerine uygun yapıdadır.

Eğitim İçeriği & Program Yapısı

Kurs Süresi: 09:00 – 14:30 (4 saat uygulama + 45 dk ders + 15 dk ara)
Katılımcı Sınırlaması:

• 🎓 Yüzyüze: 12 kişi

• 💻 Online: Maksimum 50 kişi

Giriş & Temel Kavramlar

• Ergonomi ilkeleri, iş istasyonu tanımı, mesleksel kas‑iskelet sistemi sorunları

• ISO ve ergonomi yönetim standartları

Ergonomik Risk Faktörleri

• Fiziksel: Zorlayıcı duruşlar, kaldırma, tekrarlı hareket, statik poz

• Çevresel ve psikososyal: Titreşim, iş hızı, stres faktörleri

QEC (HMD) Metodolojisi

• Gözlemci formunun nasıl doldurulacağı

• Çalışan ile anket tabanlı bilgi alışverişi

• Maruziyet (Exposure) puanlama yöntemi: bel‑kol, el‑bilek, boyun analizi

• “Kırmızı alan” eylem eşiği ve müdahale öncelikleri

Vaka Analizi & Pratik Uygulama

• CMDQ ve Nordic MQ ile karşılaştırmalı veri toplama

• En az 3 görev üzerinden QEC puanlama uygulaması

• Katılımcıların ölçüm sonuçlarını kısa süreli vaka raporu olarak raporlaması

Ergonomi Müdahalesi ve Eğitim

• Eylem hiyerarşisi: kaynağın ortadan kaldırılması, mühendislik kontrolleri, idari düzenlemeler, kişisel koruyucu

• Postür eğitimi, iş rotasyonu tasarımı, mola planlaması

• Son test ve değerlendirme

Katılımcı Profili / Hedef Kitle

Bu eğitim, aşağıdaki profesyoneller için tasarlanmıştır:

• İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları (C sınıfı ve in‑house)

• Ergonomi danışmanları ve endüstri mühendisleri

• Üretim ve bakım yöneticileri

• İşçi temsilcileri, vardiya liderleri, kalite kontrol uzmanları

Katma Değerli Sonuçlar

• QEC Pilot çalışmaları, personel farklı pozisyonlar arasında %20–30 puan farkı göstererek analiz duyarlığını kanıtlamıştır.

• Maliyet etkin: İşyeri başına bir günlük uygulama ile hem çalışan sağlığı geliştirilir hem maliyet düşürülür.